Service leren
Service learning (‘service leren’) is een onderwijs strategie die het onderwijs aan studenten combineert met gemeenschapsdienst. Studenten dienen daarbij de maatschappij door zich in een concrete gemeenschap te engageren. In de uitwerking doen studenten mee aan activiteiten die voldoen aan de behoeften van de gemeenschap, terwijl ze hun academische begrip, vaardigheden en burgerzin vergroten. Service learning bevordert actief burgerschap en moedigt studenten aan om meer betrokken en verantwoordelijke leden van de samenleving te worden. Het is een ervaringsgerichte benadering van onderwijs die is gebaseerd op ‘wederkerig leren’ (Sigmond, 1979) en kan worden gebruikt om de kloof tussen academisch leren en de samenleving te verkleinen. Tegenwoordig verwijst de term service learning naar een brede lijst van ervaringsgerichte strategieën, variërend van vrijwilligers- en gemeenschapsdienstprojecten tot culturele en milieubeschermingsacties. In PULLSE nemen we dit onderwijs op in de vorm van service gebaseerd leren omdat het wordt beschouwd als een rijke, innovatieve, pedagogische benadering voor effectief lesgeven die streeft naar unieke doelen, zoals het verkrijgen van praktische kennis en vaardigheden, maar ook empathie, teamwerk en een dieper begrip van maatschappelijke kwesties waarin onderwijsinhouden een belangrijke rol spelen.
In het overzicht hieronder bieden we een reeks principes die zijn ontworpen om leraren te helpen bij het ontwikkelen en implementeren van service gebaseerde leerprojecten en -activiteiten. Deze principes zijn deels gedefinieerd en aangepast voor het PULLSE-project op basis van de studie “Dimensies van studentenparticipatie” door Ben Smit (Smit, 2023).
Culturele discursieve principes
- Centraliteit
Service learning heeft studentenparticipatie als een centraal onderdeel.
- Consistentie
Service learning gaat over inhoud die deel uitmaakt van het curriculum en ontwikkelt kennis die verband houdt met het schoolcurriculum.
Materiële economische principes
- Praktisch
Service learning moet rekening houden met alle praktische aspecten, inclusief het mogelijke en niet-overmatige gebruik van tijd en middelen van leraren, scholen en studenten. Lessen moeten haalbaar en praktisch zijn in termen van tijd en middelen, geld en afstemming op de praktijken van leraren.
- Keuze
Als gevolg van de participatieve benadering moeten de studenten direct betrokken zijn bij service learning activiteiten. Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor de inhoud en de meeste stappen in het proces.
Sociaal-politieke principes
- Erkenning
Service learning -projecten moeten een impact hebben op de gemeenschap en lokale belanghebbenden. Om dit te bereiken moet het project maatschappelijke groepen, organisaties en autoriteiten betrekken.
- Solidariteit
Het bewust zijn van gedeelde belangen en een groepsverantwoordelijkheid bij het realiseren van de service learning -activiteiten. De impact (gemeenschapskwesties aanpakken) dient door leraren, studenten en de gemeenschap als relevant te worden beschouwd.
- Veiligheid
Bij service learning activiteiten heerst een sfeer en gevoel van wederzijds vertrouwen. Iedereen, maar met name de studenten, moet openstaan voor het uiten van meningen en bijdragen. Elke mening wordt geaccepteerd en besproken, bekritiseerd maar niet als negatief en ongepast beschouwd.
- Gelijkheid
Studenten moeten zich bewust zijn van de verschillende rollen en posities binnen het project en de gemeenschap. Het uiten van bevoegdheden moet niet worden gezien als het opdringen van ideeën of meningen.
- Contingentie
De resultaten van het project en de effecten van acties moeten zorgvuldig worden overwogen op hun impact op de gemeenschap en de mensen die er direct bij betrokken zijn
- Nabijheid
De persoonlijke betrokkenheid van zowel studenten als docenten moet erkend worden, met aandacht voor hoe dit invloed heeft op situaties die studenten emotioneel en praktisch raken.